Odkąd zaczałem jeździć samochodem, podobało mi się monitorowanie wszelkich parametrów. Skoro dodatkowe wskaźniki były powszechnie dostępne to zaczałem się rozglądać za jakimś komputerem pokładowym. Nie pamiętam czy na UKP trafiłem z polecenia czy też przez przypadek – w każdym razie przykuł moją uwagę ilością funkcji, możliwością łatwej ale i bogatej konfiguracji przez USB. Napisałem list do św. Mikołaja i dostałem pod choinkę taki prezent z jakiego na pewno będę zadowolony.
1) ZAŁOŻENIA
Komputer miał być zamontowany w moim „codziennym” samochodzie – BMW 1.8is coupe z 1992 roku. Silnik 1.8 16V, zagazowany instalacją KME diego. Chciałem głównie monitorować spalanie i koszty paliwa.
Przy każdej przeróbce samochodu staram się aby wyglądało to jak najlepiej i wyglądało jak fabryczne wyposażenie. Wybrałem wyświetlacz LCD w wersji czarne tło, bursztynowe znaki. W takiej kolorystyce jest utrzymany podświetlenie deski rozdzielczej. Zaplanowałem sobie montaż wyświetlacza zamiast ekonomizera pod obrotomierzem w zestawie wskaźników. Miejsce ergonomiczne i bezpieczne jeśli chodzi o odczyt wyświetlacza. Tu opracowane przezemnie położenie komputera bije na głowę seryjne - w dolnej części konsoli środkowej.
Efekt końcowy na apetyt
2) ROBOTA
Przydatne narzędzia/materiały
•Lutownica
•Glue gun
•Dremel
•Ostry nóż
•Wiertarka, wiertła
•Koszulki termokurczliwe, taśma izolacyjna
•Taśma dwustronna
•Teczka palstikowa
•Klucze, śrubokręty, końcówki, szczypce itp.
Na początek najbardziej żmudna i pracochłonna część – montaż wyświetlacza. Dostałem od kolegi uszkodzony zestaw wskaźników i zacząłem przymiarki. Okazało się że po wyjęciu ekonomizera wraz z jego dodatkową płytką znajdzie się miejsce. Usunąłem jednocześnie mocowania płytki ekonomizera z obudowy i wyrównałem podstawę tarczy obrotomierza. Tu się przydaje dremelek z cienką tarczą - wyciąłem wszystkie nadlewy kolidujące z wyświetlaczem. Prawda! Po wlutowaniu płytki i zapięciu ekonomizera pod tarczę obrotomierza zegary mogą wrócić seryjnego wyglądu.
Wykonałem otwór na wyprowadzenie taśmy połączeniowej. Jego kształt jest wynikiem usunięcia mocowań płytki Samą taśmę odchudziłem o 4 nieużywane żyły i zdjąłem osłonę złącza na wyświetlaczu – taśma wchodzi bezpośrednio na piny. Oszczędność miejsca.
Kolejnym wyzwaniem było obniżenie położenia wyświetlacza o jakieś 3-4mm aby cały był widoczny w okienku. Zeszlifowanie płytki drukowanej nie wchodziło w grę z uwagi na obwody drukowane. Pozostało odznaczyć i wyfrezować rowek na płytkę drukowaną w obudowie kontrolek. Tu się przydaje dremelek z tarczą o grubości płytki drukowanej
Wklejenie na taśmę dwustronną i glue-gun z czarnym wkładem.
Powiększyłem nieznacznie samo okno w tarczy obrotomierza aby nie obcinało widoku górnej linijki wyświetlacza.
Zamontowałem termistor od automatycznej regulacji kontrastu wyświetlacza.
Przy końcowym montażu uszczelniłem pianką samoprzylepną wyświetlacz dookoła aby refleksy z podświetlenia zegarów nie pojawiały się na wyświetlaczu. Pozostało dorobienie „skrzydełek” zasłaniających boki wyświetlacza. Rozwiązaniem była półsztywna teczka A4 w kolorze grafitowym – praktycznie identycznym ze „skrzydełkami” obok pod prędkościomierzem. Kształt ewoluował aż do zwykłych prostokątów. Ułatwiło to zachowanie ustawienie pod kątem prostym w stosunku do podstawy wyświetlacza.
Przyciski sterujące zostały zamontowane w dyskretnym ale dobrze dostępnym miejscu. W górnej części plastikowej obudowy kolumny kierownicy – dostęp jak w Fordach do świateł awaryjnych. 3 otwory, wklejenie płytki w plastik glue-gunem. Trzeba się powstrzymać od przełączania podczas skręcania
To rozwiązanie też bije na głowę fabryczny komputer BMW. W UKP można przełączać funkcje z zamkniętymi oczami.
Sam moduł komputera zamontowałem pod deską, kabel USB można wymacać w razie potrzeby paluchem - jest dostępny przez jeden z otworów pod deską. Gdzieś obok czai się kabel RS232 wyprowadzony do komputera gazowego.
Z perspektywy "Ile-ma-na-liczniku":
Jak widać ergonomia i staranność wykonania przyświecały całej idei. Do wszystkiego jest dostęp, obsługa UKP nie wymaga odwracania uwagi kierowcy. Przy kolejnym montażu na pewno uniknąłbym drobnych błedów i do pewnych rzeczy doszedł szybciej - ale to doświadczenie.
Przewody połączeniowe wyprowadziłem grupami połączonymi w wiązk ido poszczególnych podzespołów. Do zestawu wskaźników (zasilanie, sygnał czujnika drogi, światła), do skrzynki bezpieczników i komory silnika – podłączenie pod dwa wtryskiwacze, temp zewnętrzną, wyprowadzenie na czujnik temperatury silnika, sondę lambda (OSC1) i w zależności od humoru przepływomierz/czujnik ciśnienia gazu (OSC2).
Czujniki temperatury umieściłem w seryjnie przewidzianych w BMW miejscach tj: Czujnik temp zewnętrznej – w kanale chłodzenia tarczy hamulcowej przy wlocie w zderzaku. Czujnik temperatury wewnętrznej – obok seryjnego sterującego temperaturą - na panelu ogrzewania/klimatyzacji.
Starałem się według możliwości zastosować kolory przewodów przystosowanych do instalacji smaochodu/wyprowadzeń z UKP.
Zastosowałem w niektórych miejscach kable z żyłami w oplocie – z jednej strony są one bardziej odporne mechanicznie jeśli chodzi o pojedyncze żyły, z drugiej problematyczne było odizolowywanie oplotu przy dolutowaniu pod GND czujnika. Już lepiej grubszy z dodatkową żyłą niż kombinować.
3) URUCHOMIENIE i KALIBARCJA
Najprzyjemniejszy moment - podłączyłeś, włączyłeś, nie dymi i działa
Sama kalibracja była banalnie prosta.
Stałą drogi początkowo starałem się wykalibrować na podstawie prędkości/odległości z GPS-u. Potem opracowałem dokładniejszą metodę. Trzeba wyskoczyć na kawałek drogi. Skasować TRIP przy zerowym metrze któregoś słupka kilometrowego. Przejechać kilkanaście kilometrów (używam kawałka autostrady Pruszków-Grodzisk) i przy wybranym słupku skontrolować wskazania przejechanej drogi. Ideałem byłoby się zatrzymać przy słupku i dotąd zmieniać stałą czujnika drogi aby uzyskać dokładnie taką samą odległość przejechana/wskazywana.
Paliwo – tankujemy do pełna, kasujemy wskazania. Przy kolejnym tankowaniu trzeba policzyć litry przez setki kilometrów i mamy średnie spalanie. Należy tak dobrać stałą dla danego paliwa aby średnie uzyskane i średnie wyświetlane były identyczne. Postępujemy tak samo dla obu paliw. Idealnie byłoby tankować kilka razy pod rząd na tej samej stacji i wyjeździć prawie cały zbiornik. Stacje potrafią rżnąć na wskazaniach a tu robiąc korekty podczas kolejnych tankowań możemy to wychwycić.
Oto zrzut ustawień:
Jak widać działam już w najnowszej wersji.
4) UWAGI MONTAŻ/UŻYTKOWANIE:
* Przy LPG możemy podłączyć sygnał do wtryskiwacza gazowego albo do elektrozaworu odcinającego gaz. Przerobiłem obie opcje.
a) Przy podłączeniu pod wtryskiwacz LPG mam dużą rozbieżność w stałych dla obu paliw (dwukrotna 500 LPG, 310 Pb), a co za tym idzie ilość zużytego paliwa w funkcji TRIP jest mocno niedokładna (przeliczana jest długość impulsów*stała dla aktualnie załączonego paliwa – to jedno z moich zastrzeżeń co softu 2.5). Sądzę że rozbieżność zmniejszy się nieco pod zmianie komputera gazowego na nowszy model i ponownej kalibracji - ale to kosmetyka. Zdażały mi się też "przełączenia na benzynę" podczas hamowania silnikiem.
Niby dokładniejszy pomiar dla poszczególnych paliw, ale z racji kosmicznego liczenia funkcji TRIP posługuję się opcją druga.
b) Podłączenie pod 12V z zaworu jest proste i z grubsza wystarcza. Jedynie zakłóca się naliczanie drogi do danego paliwa w momencie kiedy silnik nie osiągnął jeszcze temperatury i sterownik wstrzymuje przełączenie wtryskiwaczy. U mnie zawór jest załączony, komp LPG w gotowości a silnik jeszcze na benzynie. Drobiazg, ale przez kilometr, dwa potrafi oszukiwać.
Lecz na takim ustawieniu jest mocno uśredniona ilość zużywanego LPG co widać było po rozbieżnościach pomiędzy „spokojna trasa” a „dynamiczne miasto” (360-320). Tym bardziej że przelicznik gaz/benzyna nie jest idealnie liniowy.
Po poprawnieniu softu dla TRIP (mam nadzieje że niedługo pojawi się jakaś wersja 2.5.1x) bedę uzywał podłączenia pod osobne wtryskiwacze
* Fajna jest możliwosć skonfigurowania widoku ekranów. Każdy mozę sobie wybrać co mu potrzebne. Zosatwiłem ekrany:
Główny
Spalanie
Tacho
Oscyloskop
* Jest niestety zauważalna różnica pomiędzy wyświetlaczami - seryjny jest matowy, UKPowy gładki. Myślałem aby na seryjny nakleić folię zabezpieczającą od telefonu. Ale wolałbym dorwać folię z matową powierzchnią i nakleić na UKP.
Druga różnica to kolor cyfr. Przydałoby się przyciemić UKP w kierunku bursztynu. Mam na to patent. Pomiędzy wyświetlacz LCD a płytkę rozpraszającą trzeba wpuścić za pomocą strzykawki troche kolorowego tuszu - z pomarańczowego markera. Wypróbowałem to już na panelu od radia - zmieniłem kolor wyświetlacza z białego na pomarańczowy
Czcionki typu "kalkulator" nie przeskoczą, ale jest wybrana ta najbardziej zbliżona.
* W funkcji tacho powinno być także osobne zliczanie kosztów w zależności od paliwa na którym się jedzie - w sensie wprowadzenia cen dwóch paliw. Jazda na benzynie w lecie może zostać pominięta, ale w zimie to troche trwa zanim samochód się rozgrzeje i przełączy. A to inna cena za litr.
* Inny drobiazg. Skoro już mamy podłączony sygnał ze świateł to aż prosi się o funkcję przypominającą o pozostawionych światłach (użytkownik mógłby wybrać czy chce przypomnienie o właczeniu, wyłączniu czy obie opcje).
* Fajne byłoby sprzętowe podtrzymanie pamięci (może chociaż bateryjka i dioda na wejściu z akumulatora). W zimie resetuje się zegarek przy rozruchach od spadku napięcia na akumulatorze. To wkurza.
* Bug-ciekawostka - po resecie średnie spalanie TRIP do czasu pierwszego przełączenia ekranu pokazuje się z dokładnością do dwóch cyfr po przecinku.
Największymi pochwałami dla mnie jeśli chodzi o staranne przeprowadzenie montażu były teksty:
"To są zegary z diesla? Bo tu zawsze jest ekonomizer?"
"ŁOOŁ! Jak zrobiłeś że licznik wita Cię 'Witaj OLO'? Masz soft do BMW?"